W ramach ostatniego w tym roku spotkania w cyklu Kino Ukraina zapraszamy na pokaz filmu „Dovbush. Tajemnica czarnych gór”, który przenosi widzów magiczny świat XVIII wieku, gdzie malownicze Karpaty stanowią tło dla niezwykłej opowieści.
„Dovbush. Tajemnica czarnych gór” to różnogatunkowy film, który łączy w sobie elementy przygodowego kina akcji z dramatem, ukazując legendę huculskiego atamana Ołeksy Dowbusza. Reżyser, Ołeś Sanin, określił go jako „próbę przedstawienia własnej wersji legendy o mścicielu ludowym”. Film ten, będący najdroższym w historii ukraińskiego kina, przenosi nas do czasów, gdzie walka o sprawiedliwość splata się z wiarą w siłę jednostki i wspólnotę.
Film ten nie tylko zaprasza do oglądania spektakularnych scen akcji i dramatycznych zwrotów akcji, ale również prowokuje do refleksji nad wartościami, które napędzają bohaterów. Ołeś Sanin kreuje unikalny świat filmowy, w którym mistyka, historia i wewnętrzna walka bohaterów stanowią zaskakującą całość. „Dovbush” to podróż przez czas, gdzie wartości, takie jak sprawiedliwość, odwaga i wiara, zostają przekazane z pokolenia na pokolenie, tworząc niezapomnianą legendę. Legendę, która okazała się wyjątkowo aktualna w czasie, gdy Ukraina toczy swoją niestrudzoną walkę.
Reżyser Ołeś Sanin to jeden z najważniejszych twórców filmowych niepodległej Ukrainy. Każde z jego dzieł – „Mamaj” (2003), „Przewodnik” (2013), „Dovbush” (2023) – stało się prawdziwym wydarzeniem w kinie ukraińskim.
Operator obrazu Serhij Mychalczuk jest autorem zdjęć do ok. 40 filmów, z czego cztery były nominowane do Oscara. Laureat „Srebrnego Niedźwiedzia” festiwalu filmowego Berlinale i kilkudziesięciu międzynarodowych nagród za najlepsze zdjęcia. Od pierwszych dni wojny na pełną skalę służy w Siłach Zbrojnych i dokumentuje zbrodnie Rosjan w Ukrainie.
W rolach głównych występują znakomici ukraińscy aktorzy Serhij Strelnikow, Darja Płachtij, Roman Jasinowski, a obsadę uzupełniają wybitni polscy aktorzy – Agata Buzek, Mateusz Kościukiewicz i Jerzy Schejbal.
Film zyskał rozgłos w Ukrainie jeszcze przed premierą – fragment z jego zwiastuna stał się wiralem w mediach społecznościowych. Obraz zyskał ogromne uznanie krytyków, podbijając serca widzów i jednocześnie bijąc rekordy kasowe w kinach ukraińskich.
Imponująca popularność filmu świadczy o tym, że historia Dowbusza poruszyła widzów na głębokim emocjonalnym poziomie. To nie tylko film, ale również fenomen kulturalny, który zapisuje się jako jeden z najważniejszych momentów w historii kinematografii ukraińskiej.
Fenomen tego filmu został zauważony przez gazetę „The Washington Post”. Amerykańscy recenzenci zaznaczają, że epopeja w stylu Robin Hooda okazała się hitem w kraju objętym wojną, a także nazywają film ukraińskim odpowiednikiem ‘Braveheart’.
A jak produkcja wyglądała od kulis?
- Na potrzeby filmu powstało ponad tysiąc kreacji. Pod kierownictwem projektantek kostiumów, Hali Otenko i Marii Kero, pracowało ponad sto osób – i to nie tylko mistrzowie szycia, kroju i haftu, ale także specjaliści od odlewnictwa. Do stworzenia kostiumów użyto pięćdziesięciu siedmiu kilogramów metalowych elementów, nadając strojom autentyczność biżuterii szlacheckiej i tradycyjnych huculskich ozdób. Każda suknia księżnej Jabłonowskiej, granej w filmie przez Agatę Buzek, ważyła od 7 do 10 kilogramów.
- Jednym z unikalnych elementów filmu są sceny rozgrywające się na górskich wyżynach oraz w imponujących zamkach, takich jak Zbaraż i Świrz. Ujęcia z udziałem ponad pięciuset aktorów i statystów oraz spektakularne sekwencje, gdzie w jednym kadrze występuje pięćdziesiąt kaskaderów, sprawiają, że film jest także wizualnym majstersztykiem.
- W jednej z finałowych scen filmu odtworzono dawną polską technikę szermierki. Serhij Strelnikow (odtwórca roli Ołeksy Dowbusza) przygotowywał się do tej sceny przez dwa lata.
- Podczas produkcji filmu twórcy konsultowali się z ekspertami i badali ówczesne pieśni, rytuały oraz historie. Ich celem było zrozumienie motywacji bohaterów i kontekstu społecznego. Badania obejmowały analizę tekstów, studiowanie zwyczajów i zgłębianie folkloru, co przyczyniło się do pełniejszego zrozumienia i oddania ducha tamtego okresu.
- Nad ścieżką dźwiękową do filmu „Dovbush” pracowało dwóch kompozytorów, trzech konsultantów – zajmujących się muzyką klasyczną i etniczną – oraz bardzo wielu muzyków.
Po pokazie zapraszamy na spotkanie z dwójką wspaniałych artystów – Maszą i Serhijem, którzy nie tylko inspirują swoimi talentami, lecz także budują magiczną przestrzeń dla twórczości i realizacji pasji innych.
Marija Kołomijeć (Masza Kapusta) – działaczka kulturalna, założycielka i kierowniczka projektu „Cwitna Kapusta” w Charkowie. Od maja 2022 roku założycielka i chórmistrzyni ukraińskiego chóru dziecięcego „KapustaBand” we Wrocławiu.
Urodziła się w Charkowie. Jest mamą trzech pięknych córek. Od dzieciństwa fascynowało ją i pociągało wszystko, co dzieje się na scenie i w pracowniach plastycznych. Chciała jednocześnie śpiewać, tańczyć, grać i malować. Marzyła o przestrzeni, w której to wszystko będzie można realizować w ciekawej, przyjaznej i otwartej atmosferze. Od dzieciństwa uwielbiała muzykę Beatlesów, muzykę klasyczną i ukraińskie pieśni ludowe. Ukończyła Szkołę Muzyczną im W. Sokalskiego i Państwową Akademię Projektowania i Sztuki w Charkowie.
Od 2012 roku zajmowała się praktyką pedagogiczną w zakresie sztuk plastycznych w różnych placówkach kulturalno-oświatowych. Jednak marzenie o alternatywnej, multidyscyplinarnej przestrzeni nie dawało jej spokoju. Poznanie Serhija Biłozerowa skłoniło ją do stworzenia tej wymarzonej przestrzeni twórczej dla dzieci i rodziców. W studio Cwitna Kapusta (pol. kalafior) odbywały się zajęcia plastyczne, teatralne, muzyczne, a także spektakle, pokazy filmowe i koncerty. Zespół brał także udział w różnych festiwalach w Ukrainie.
W marcu 2022 r., w związku z atakiem Rosji na Ukrainę, Maria przyjechała z córkami do Polski, do Wrocławia. Tutaj zaczęła robić to, co kocha i potrafi najlepiej, czyli pracować z dziećmi, rozwijać ich kreatywność i talenty muzyczne. W ten sposób powstał ukraiński chór dziecięcy KapustaBand.
Serhii Bilozerow (Morż) to wielowymiarowy artysta – muzyk, autor testów, wokalista, założyciel charkowskiego zespołu MORJ.
Urodzony w Winnicy, już od dzieciństwa był oddanym fanem The Beatles i lokalnego zespołu „Oczeretiannyj kit”. Nazwa MORJ (czyt. morż) została zainspirowana fragmentem piosenki The Beatles „I am the walrus”. Ponadto jego rozwój muzyczny kształtowały wpływy takich zespołów jak Radiohead, Cinematic Orchestra i Portico Quartet. Zespół MORJ zaczął formować się w Charkowie, gdzie Serhij przybył, aby studiować prawo na Akademii Jarosława Mądrego. Choć ukończył studia, oddał się całkowicie pasji rock-and-rolla.
Prowadzenie:
Anna Ursulenko – kuratorka cyklu „KinoUkraїna w kinie DCF”, adiunkt w Zakładzie Ukrainistyki Uniwersytetu Wrocławskiego
